Καταπολέμηση παρασίτων για επιχειρήσεις λιανικής πώλησης τροφίμων

ISO 22000 (HACCP), IFS, BRC, FSSC

Σχεδιάζουμε και εκτελούμε προγράμματα ελέγχου και πρόληψης της εμφάνισης εντόμων και τρωκτικών διασφαλίζοντας:

Τοποθέτηση φωτεινών εντομοπαγίδων, δολωματικών σταθμών και άλλων υλικών σύμφωνα με τις ανάγκες της επιχείρησης και τις απαιτήσεις του ISO 22000.

Προσδιορισμό των αναγκαίων ετησίων εφαρμογών σύμφωνα με το είδος της επιχείρησης.

Προγραμματισμένη συχνότητα των εφαρμογών.

Πλήρη φάκελο απεντόμωσης μυοκτονίας με όλα τα απαιτούμενα έγγραφα σύμφωνα με τις απαιτήσεις των συστημάτων ISO 22000 (HACCP), IFS, BRC, FSSC.

Συνεχή υποστήριξη και παρακολούθηση της επιχείρησης.

Ασφάλεια και αποτελεσματικότητα των εφαρμογών.

Άμεση επέμβαση στα έκτακτα προβλήματα.

Λογικές τιμές.

Διαβάστε για την ασφάλεια των τροφίμων

ΟΡΙΣΜΟΣ

Ως ασφάλεια τροφίμων ορίζεται η απαίτηση για οποιοδήποτε τρόφιμο ή ποτό να μην προκαλέσει βλάβη στον καταναλωτή όταν χρησιμοποιείται σύμφωνα για την προκαθορισμένη χρήση του (ISO 22000/2005 σημείο 3.1).

Το βασικό διεθνές πρότυπο για την ασφάλεια των τροφίμων είναι το ISO 22000/2005. Σύμφωνα με το πρότυπο αυτό, είναι πρωταρχικής σημασίας η ανάπτυξη και προσήκουσα εφαρμογή ενός συστήματος ασφάλειας που βασίζεται στις αρχές HACCP.

Η ασφάλεια των τροφίμων αποτελεί αδιαπραγμάτευτη υποχρέωση προς τους καταναλωτές αλλά και βασική νομοθετική απαίτηση για τις επιχειρήσεις τροφίμων.

Η ασφάλεια των τροφίμων διερευνάται ως προς τις εξής πλευρές:

Την προστασία των τροφίμων, των ποτών, των υλικών συσκευασίας και των πρώτων υλών από τηνπροσβολή από παράσιτα. Τυχόν προσβολή ενδέχεται να εισάγει πιθανούς κινδύνους στα προϊόντα ή απλά να αφήσει ίχνη παρουσίας τους στο προϊόν ή την εγκατάσταση.

Την ασφαλή για τα χειριζόμενα τρόφιμα και το απασχολούμενο προσωπικό εφαρμογή των μέσων αποτροπής ή καταπολέμησης των παρασίτων.

Ως ασφάλεια τροφίμων ορίζεται η απαίτηση για οποιοδήποτε τρόφιμο ή ποτό να μην προκαλέσει βλάβη στον καταναλωτή όταν χρησιμοποιείται σύμφωνα για την προκαθορισμένη χρήση του (ISO 22000/2005 σημείο 3.1).

Η βασική νομική αρχή για την ασφάλεια των τροφίμων είναι ότι αυτή αποτελεί κύρια μέριμνα του υπευθύνου κάθε επιχείρησης τροφίμων.

Η αρχή αυτή περιγράφεται στον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 178/2002 άρθρο 17, και αναπαράγεται σε όλες τις παράγωγες από αυτόν Εθνικές Νομοθεσίες (Κώδικας Τροφίμων και Ποτών άρθρο 3, Υ1γ/Γ.Π/οικ. 96967 (ΦΕΚ 2718/Β/8.10.2012), ΚΥΑ 15523/2006 (ΦΕΚ 1187/Β/31.8.2006).

Οι βασικές νομοθετικές απαιτήσεις για την επιτυχή υλοποίηση της κύριας αυτής υποχρέωσης, περιγράφονται αρχικά στον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 852/2004 και ειδικά στο Παράρτημα ΙΙ αλλά και στους Κανονισμούς 853/2004 και 854/2004 για τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Οι απαιτήσεις αυτές αναπαράγονται σε όλα τα προαναφερθέντα εθνικά νομοθετήματα που εκπορεύονται από αυτούς τους Κανονισμούς αλλά εξειδικεύονται στους σχετικούς κατά κλάδο Οδηγούς Υγιεινής. Οι απαιτήσεις για την διασφάλιση παραγωγής, αποθήκευσης και διάθεσης ασφαλών τροφίμων εξειδικεύονται ανά μονάδα με τις σχετικές μελέτες HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points). Αν και τα προαναφερθέντα νομοθετήματα ορίζουν την υποχρέωση των επιχειρήσεων τροφίμων για θέσπιση και τήρηση διαδικασιών με βάση τις διαδικασίες και τις αρχές HACCP (Καν.(ΕΚ) 852/2004 άρθρο 5), στην πράξη είναι τα διεθνή πρότυπα αυτά που εξειδικεύουν τις πρακτικές και μεθόδους ανάπτυξης και υλοποίησης των απαιτήσεων ασφαλείας τροφίμων με βάση τις αρχές του HACCP.

Το βασικό διεθνές πρότυπο για την ασφάλεια των τροφίμων είναι το ISO 22000/2005. Σύμφωνα με το πρότυπο αυτό, είναι πρωταρχικής σημασίας η ανάπτυξη και προσήκουσα εφαρμογή ενός συστήματος ασφάλειας που βασίζεται στις αρχές HACCP.

Το ίδιο όμως πρότυπο προβλέπει ότι για την αποτελεσματική εφαρμογή των μέτρων που προκύπτουν από τη μελέτη HACCP είναι απαραίτητη η ορθή, έγκαιρη και αποτελεσματική υλοποίηση προγράμματος Προαπαιτούμενων προγραμμάτων (PRP’s: Prerequisite Programs) και Λειτουργικών προαπαιτούμενων προγραμμάτων (OPRP’s: Operational Prerequisite Programs). Μέσα στη λίστα των βασικών προαπαιτούμενων γίνεται σαφής αναφορά στην απαίτηση για αντιμετώπιση παρασίτων αλλά και στις απαιτήσεις για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό, εφαρμογή και έλεγχο ενός Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Παρασίτων (ISO 22000/2005 σημ. 7.2.3). Στα παρακάτω κεφάλαια του παρόντος Οδηγού εξειδικεύονται οι πρακτικές, τα εργαλεία και οι μέθοδοι για την αποτελεσματική και ασφαλή εφαρμογή ενός Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Παρασίτων. Για τη διατύπωση των κανόνων που θα ακολουθήσουν, λαμβάνονται υπ’ όψιν πέραν των άλλων και οι απαιτήσεις τόσο των Ευρωπαϊκών και Εθνικών νομοθετημάτων, όσο και οι απαιτήσεις του βασικού προτύπου ISO 22000/2005 αλλά και των προτύπων που εξειδικεύουν την αποτελεσματική εφαρμογή του, όπως τα πρότυπα BRC (British Retail Consortium), IFS (International Food Standard), FSSC22000 (Food Safety System Certification), AIB (American Institute of Baking) κ.λ.π.

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΙΤΑ (ΕΝΤΟΜΑ ΤΡΩΚΤΙΚΑ)

IPM – Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Παρασίτων

Η ολοκληρωμένη διαχείριση των παρασίτων διεθνώς περιγράφεται ως ΙΡΜ (Integrated Pest Management) δηλαδή Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Παρασίτων, σε αντιπαραβολή με το προγενέστερο Pest Control, δηλαδή Έλεγχος Παρασίτων (ή σε πιο εύστοχη ελεύθερη μετάφραση: καταπολέμηση παρασίτων), που απλώς αναφερόταν σε μέτρα αντιμετώπισης.

Η σύγχρονη προσέγγιση όμως (το ΙΡΜ δηλαδή) δεν περιλαμβάνει μόνο την καταπολέμηση αλλά και την πρόληψη και παρακολούθηση. Το ΙΡΜ λοιπόν, αποτελεί μέρος των Προαπαιτούμενων Προγραμμάτων του Συστήματος Αυτοελέγχου. Ως μετρήσιμη παράμετρος στο πλαίσιο του Συστήματος Αυτοελέγχου ορίζεται συνήθως η δραστηριότητα τρωκτικών και εντόμων. Στόχος πρέπει να είναι η μηδενική δραστηριότητα τρωκτικών σε εσωτερικό χώρο και η άμεση διαχείριση σε περίπτωση εμφάνισης. Σε ότι αφορά τα έντομα, στόχος πρέπει να είναι οι χαμηλοί πληθυσμοί στο εσωτερικό εγκαταστάσεων και η αποφυγή εξάρσεων. Όταν οι στόχοι αυτοί δεν επιτυγχάνονται με τα προληπτικά μέτρα, τότε απαιτείται καταπολέμηση. Η καταπολέμηση πρέπει φυσικά να γίνεται μόνο με εγκεκριμένα σκευάσματα, μόνο με ενδεδειγμένες μεθόδους και πάντοτε με προτεραιότητα στην ασφάλεια των τροφίμων, του περιβάλλοντος, των εργαζομένων, των εφαρμοστών και των καταναλωτών.

Η διαχείριση του κινδύνου των παρασίτων γίνεται με 3 βήματα:

1. Με αποκλεισμό της εισόδου των παρασίτων στους εσωτερικούς χώρους. Αυτό γίνεται με ορθό σχεδιασμό κτιρίων, εισόδων και διαδικασιών (περιλαμβάνεται στα προαπαιτούμενα προγράμματα).
2. Με ανάλυση επικινδυνότητας των Α’ υλών και υλικών που εισάγονται στην επιχείριση. Κάποιες ύλεςπροσελκύουν περισσότερο τα παράσιτα από άλλες. Επιπλέον, κάποιοι προμηθευτές μπορεί να είναι πιο «καθαροί» από άλλους.
3. Με καταπολέμηση όταν η μέτρηση δραστηριότητας το δικαιολογεί. Η μέτρηση δραστηριότητας τρωκτικών, εντόμων και πουλιών γίνεται με τακτική επιθεώρηση από ειδικούς επιστήμονες, αναγνώριση του είδους του παρασίτου και αποτύπωση της έντασης της προσβολής.
   Τέλος, η καταπολέμηση γίνεται με εγκεκριμένα σκευάσματα και την ενδεδειγμένη μέθοδο εφαρμογής.

Το Σύστημα Αυτοελέγχου λοιπόν αποτελείται από τρία επίπεδα:

1. Το πρώτο επίπεδο περιλαμβάνει τα Προαπαιτούμενα Προγράμματα μέρος των οποίων είναι η Μυοκτονία και η Απεντόμωση.
2. Το δεύτερο επίπεδο περιλαμβάνει την Ανάλυση Κινδύνων (Hazard Analysis), η οποία αναγνωρίζει τους πιθανούς κινδύνους που σχετίζονται με τις Α’ ύλες, τους προμηθευτές και το τελικό προϊόν και αποτυπώνει τις μεθόδους πρόληψης, παρακολούθησης και διαχείρισης.
3. Το τρίτο επίπεδο περιλαμβάνει τα Κρίσιμα Σημεία Ελέγχου (Critical Control Points) στα οποία αποτυπώνονται τα ασφαλή όρια λειτουργίας, ώστε τα τρόφιμα που διαχειρίζονται να είναι ασφαλή.