Σφήκες

Ταξινόμηση

Οι σφήκες είναι έντομα που ανήκουν στην τάξη των Υμενοπτέρων και είναι κεντροφόρα. Οι σφήκες σε αντίθεση με τις μέλισσες έχουν ελάχιστο τρίχωμα και είναι πολύ έντονα χρωματισμένες. Τα είδη που ανήκουν στην οικογένεια Vespidae παρουσιάζουν υγειονομικό ενδιαφέρον.

Βιολογία

Οι σφήκες της οικογένειας Vespidae έχουν μήκος, ως ακμαία, περίπου 10–20mm. Ο βιολογικός τους κύκλος ολοκληρώνεται σε δύο περίπου μήνες. Είναι έντομα με πλήρη μεταμόρφωση (αυγό – προνύμφη – νύμφη – ακμαίο). Οι προνύμφες αναπτύσσονται σε διάστημα λίγων εβδομάδων. Οι προνύμφες υφαίνουν «κουκούλια» και οι νύμφες αναπτύσσονται σε ενήλικα έντομα μέσα σε δύο εβδομάδες. Είναι κοινωνικά έντομα που σχηματίζουν αποικίες μέσα σε φωλιές, οι οποίες συχνά έχουν διάμετρο δεκάδες εκατοστά.
Συνήθως απαντώνται σε κενά που υπάρχουν στις σκεπές ή μέσα σε κοιλότητες τοίχων και δέντρων. Οι αποικίες συνήθως επιζούν μόνο για ένα έτος, μπορεί όμως να περιλαμβάνουν αρκετές χιλιάδες άτομα στο τέλος του καλοκαιριού. Έχουν ευρύ κύκλο τροφικών προτιμήσεων, τόσο φυτικής όσο και ζωικής προέλευσης αλλά ελκύονται ιδιαίτερα από τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα.

Δημόσια Υγεία

Αν και τρέφονται με άλλα παράσιτα (μύγες, κάμπιες κ.λ.π.) δρουν και ως παράσιτα. Όταν μαζεύουν υλικά από ξύλο για το χτίσιμο της φωλιάς, μπορεί να μασήσουν και να καταστρέψουν την ξυλεία σε φράχτες και κτίρια. Αφαιρούν το φλοιό των δέντρων προκαλώντας το μαρασμό των κλαδιών και των νεαρών βλαστών, ενώ στα τέλη του καλοκαιριού μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές ζημιές στις σοδειές φρούτων. Επίσης, αποτελούν εχθρό για τα μελίσσια.
Όταν φτιάχνουν φωλιές σε περιοχές με μεγάλη κίνηση ή κοντά σε σπίτια μπορεί να αποτελέσουν πρόβλημα, ενώ ένα ποσοστό ανθρώπων είναι πιθανόν να παρουσιάσει επικίνδυνη αλλεργική αντίδραση στα τσιμπήματα.

Έλεγχος Πληθυσμού

Πρόληψη: Βελτίωση της στεγανοποίησης του χώρου (κλειστά παράθυρα ή παράθυρα με σίτες, επισκευή των φθορών, αεροκουρτίνες κ.λ.π.) καθώς και καλό πρόγραμμα καθαριότητας για τον περιορισμό εύρεσης τροφής.

Αντιμετώπιση: Σε εξωτερικούς χώρους προτείνεται ψεκασμός και καταστροφή της σφηκοφωλιάς καθώς και χρήση τροφοελκυστικών παγίδων. Σε εσωτερικούς χώρους προτείνεται η χρήση ηλεκτρικών εντομοπαγίδων.